Kết thúc trận đấu là khoảnh khắc mà mỗi CĐV từng trải qua: tiếng còi chát chúa, nụ cười vỡ òa, hoặc nỗi thất vọng lặng lẽ. Nhưng trên giấy tờ luật lệ, “kết thúc trận đấu” không chỉ là tiếng còi — đó là một quy trình được IFAB và FIFA quy định rất chặt chẽ. Trong bài viết này, tôi sẽ giải mã cách trận đấu kết thúc theo Luật Bóng đá 2025/2026, từ thời gian bù giờ, hiệp phụ đến kịch bản hiếm gặp là hủy trận — với những ví dụ thực tế từng làm nức lòng, hoặc rúng động cộng đồng bóng đá.
Luật cơ bản: bao nhiêu phút là đủ?
Theo Luật thứ 7 của IFAB (Laws of the Game 2025/2026), một trận đấu tiêu chuẩn gồm hai hiệp, mỗi hiệp 45 phút, nghỉ giữa hiệp 15 phút. Thời gian thi đấu chính thức là 90 phút nhưng không phải lúc nào cũng kết thúc đúng phút 90: trọng tài là người quyết định thời gian bù giờ (injury/stoppage time) để bù cho mọi gián đoạn đáng kể như chấn thương, thay người, VAR hay can thiệp từ bên ngoài.
Thông thường, trọng tài thứ tư sẽ hiển thị bảng điện tử cho biết mức bù giờ dự kiến — thường từ 1 đến 5 phút cho mỗi hiệp — nhưng con số này có thể kéo dài hơn ở các trận cầu chịu nhiều gián đoạn (ví dụ: trận Iran vs UAE ở vòng loại World Cup có tới 29 phút bù giờ trong hiệp 1 vì mất điện trên sân Azadi).
Trọng tài thổi còi kết thúc trận đấu theo Luật FIFA, hiệp 2 90 phút cộng bù giờ
Thời gian bù giờ (injury time) được tính như thế nào?
Trọng tài chính là người tính toán và quyết định thời gian bù giờ, dựa trên tổng thời lượng của các yếu tố gây gián đoạn. Những nguyên nhân thường gặp bao gồm:
- Chấn thương nghiêm trọng và sơ cứu trên sân.
- Thay người (một số giải còn tính thêm nếu thay nhiều lần).
- Kiểm tra VAR và các thủ tục xác minh.
- Cầu thủ cố tình câu giờ hoặc trì hoãn trận đấu.
- Can thiệp từ khán giả, sự cố an ninh, mất điện, thời tiết xấu.
Mục tiêu là đảm bảo thời gian thực tế bóng lăn được tương đương với 90 phút thi đấu. Luật không chấp nhận việc “bỏ qua” bù giờ ở các trận đấu chính thức; chỉ các trận giao hữu hoặc trận biểu diễn đôi khi có quy ước khác.
Trọng tài có thể tính thêm thời gian bù giờ với mọi trường hợp gián đoạn
Hiệp phụ và penalty — khi nào áp dụng?
Hiệp phụ (theo Luật thứ 10) chỉ được sử dụng ở các trận loại trực tiếp cần xác định người thắng. Nếu sau 90 phút (bao gồm bù giờ) hai đội hòa, sẽ có hiệp phụ: hai hiệp, mỗi hiệp 15 phút, nghỉ giữa hiệp phụ 5 phút. Nếu vẫn hòa sau 30 phút hiệp phụ, loạt penalty từ chấm 11m sẽ quyết định đội thắng — không còn “bàn thắng vàng” hay luật bàn thắng sân khách trong các cuộc đấu loại trực tiếp kể từ mùa 2021/22.
Hiệp phụ khác với loạt penalty ở chỗ hiệp phụ vẫn là thời gian thi đấu để tìm bàn thắng “tự nhiên”; penalty chỉ là phương án cuối cùng khi hiệp phụ không phân thắng bại.
Trọng tài công bố thời gian bù giờ trước khi hiệp 2 kết thúc
Hủy trận (abandonment): khi nào và hậu quả ra sao?
Hủy trận là kịch bản hiếm nhưng luôn nằm trong quy trình xử lý: trọng tài có quyền hủy trận nếu không thể tiếp tục vì lý do bất khả kháng — ví dụ thiên tai, bạo lực, can thiệp an ninh hoặc sự cố y tế nghiêm trọng. Quyết định cuối cùng về hệ quả (đá lại toàn bộ, thi đấu nốt quãng thời gian còn lại, hay tuyên bố kết quả tại thời điểm hủy) thuộc về ban tổ chức giải đấu hoặc liên đoàn quản lý, dựa trên quy định nội bộ và cân nhắc an toàn.
Lịch sử có nhiều ví dụ: một trận ở vòng loại Nam Mỹ 2021 giữa Brazil và Argentina phải tạm hoãn ngay sau 5 phút vì Cơ quan Quản lý Y tế Brazil can thiệp; có trận bị dừng ở phút 78 khi trọng tài ngất xỉu; có trận hủy vì 22 cầu thủ liên quan bạo lực trên sân — tất cả đều dẫn tới các quyết định khác nhau tùy theo mức độ và thể lệ giải.
Trận đấu kinh điển Nam Mỹ 2021 bị hoãn vì can thiệp y tế, Brazil – Argentina
Các nhầm lẫn thường gặp
- Trận đấu không có bù giờ được chứ? Không — ở các giải chính thức, bù giờ bắt buộc để bù cho mọi gián đoạn.
- Hiệp phụ có phải là penalty? Không — hiệp phụ là 30 phút đá thêm; penalty chỉ thực hiện nếu vẫn hòa sau hiệp phụ.
- Bàn thắng sân khách còn áp dụng không? Không — quy tắc này đã bị loại bỏ trong nhiều giải đấu lớn từ 2021/22 để tăng tính công bằng.
Trận giao hữu có thể không tính bù giờ theo thỏa thuận đôi bên như trận Việt Nam – Dortmund
Kết luận
Kết thúc trận đấu — dù là phút 90 trên đồng hồ hay sau 30 phút hiệp phụ và chấm luân lưu — luôn được điều chỉnh bởi những quy tắc chặt chẽ nhằm bảo đảm công bằng và an toàn. Trọng tài là người giữ chìa khóa, nhưng các liên đoàn, IFAB và FIFA là những người định hình khung luật để mỗi tiếng còi cuối cùng có thể đứng vững trước luật pháp và lẽ công bằng. Bạn còn câu hỏi nào về thời gian bù giờ, hiệp phụ hoặc hủy trận? Hãy để lại bình luận bên dưới và cùng trao đổi — vì với những người yêu bóng đá, từng giây trên sân đều quý giá.
