Trận Villarreal vs Barcelona, một trong những cặp đấu được chờ đợi của La Liga, đã trở thành tâm điểm của cuộc tranh luận về việc đưa các trận đấu quốc nội ra nước ngoài. Ngày thứ Ba vừa qua, ban tổ chức La Liga thông báo kế hoạch tổ chức trận này vượt Đại Tây Dương đã thất bại, nhưng chủ tịch Javier Tebas khẳng định: “Chúng tôi sẽ tiếp tục cố gắng.” Tuyên bố ấy gói gọn cả nỗ lực kiếm tiền lẫn mối lo về truyền thống của bóng đá Tây Ban Nha.
Chủ tịch La Liga Javier Tebas phát biểu về kế hoạch tổ chức trận Villarreal vs Barcelona ở nước ngoài
Bối cảnh: kế hoạch bị hoãn, ý chí chưa tắt
Ý tưởng đưa những trận đấu đỉnh cao của La Liga ra nước ngoài không phải chuyện mới. Sau khi kế hoạch tổ chức trận Villarreal vs Barcelona tại Mỹ bị hủy, Tebas vẫn nhấn mạnh đây chỉ là một trong 380 trận của mùa giải và rằng La Liga hiểu những phản ứng trái chiều. Serie A cũng đang thúc đẩy ý tưởng tương tự khi diễn biến về trận AC Milan vs Como ở Perth (Australia) khiến dư luận sôi sục.
Phản ứng chống lại chủ trương này đến từ nhiều phía: người hâm mộ truyền thống, các CĐV địa phương, và một phần của hệ thống thể thao châu Âu lo lắng về việc “bán mình” cho tiền bạc. Nhưng bên kia chiến tuyến, những bộ phận lãnh đạo giải đấu coi việc này là phương án cần thiết để tăng doanh thu và giữ tính cạnh tranh trên trường tài chính.
Vì sao các giải muốn “xuất ngoại”?
Một lý do then chốt là khoảng cách tài chính ngày càng lớn giữa các giải hàng đầu châu Âu, đặc biệt là so với Ngoại hạng Anh. Theo bảng xếp hạng Deloitte Money League gần nhất, có tới 14 CLB Anh nằm trong top 30 đội có doanh thu cao nhất thế giới. Real Madrid vẫn đứng đầu, nhưng Barcelona (thứ 6) và Atletico Madrid (thứ 12) là hai đại diện Tây Ban Nha còn trong nhóm. AC Milan là CLB Italia cao nhất, đứng thứ 13.
Khi nguồn thu truyền thống không đủ để cạnh tranh, việc mở rộng thị trường sang Mỹ, Australia hay Trung Đông trở thành phương án hữu hiệu để gia tăng bản quyền truyền hình, đối tác thương mại và doanh thu trận đấu. Với những CLB cần lấp vào các khoản bù đắp tài chính, ý tưởng này mang tính hấp dẫn khó chối từ.
Khung cảnh lễ công bố ý tưởng đưa các trận La Liga ra nước ngoài như Miami
Tranh cãi: truyền thống, cộng đồng và nguy cơ “xâm lăng”
Những người phản đối gọi đó là sự “xâm lăng” — không phải theo nghĩa bạo lực, mà là việc áp đặt các trận đấu đỉnh cao lên các thị trường đã có hệ thống bóng đá bản địa. Tebas lập luận La Liga “hiểu và tôn trọng những lo ngại”, nhưng cũng nhắc lại bối cảnh kinh tế buộc họ phải tìm đường ra ngoài biên giới. Thực tế, các điểm đến được chọn như Miami, Perth hay Saudi Arabia đều là những thị trường đã quen với các sự kiện thể thao lớn; điều khiến dư luận bức xúc là lựa chọn này thường thiên về những thị trường giàu có hơn là vùng đất còn nhiều tiềm năng đang thiếu cơ hội.
So sánh với NFL cho thấy hai mô hình khác biệt. NFL vận hành trong một hệ sinh thái gần như không có cạnh tranh xuyên lục địa và thiên về thương mại, trong khi bóng đá châu Âu tồn tại trong một mạng lưới toàn cầu phức tạp, gắn bó với cộng đồng địa phương. Khi các trận đấu—đặc biệt những trận có ý nghĩa lớn về điểm số và truyền thống—bị dời khỏi sân nhà, người hâm mộ địa phương mất đi cơ hội tiếp cận đội bóng của mình trên sân cỏ. Các CĐV Como công khai phản đối kế hoạch đưa trận đấu của AC Milan đến Perth là một ví dụ thực tế cho thấy sự phản kháng này không chỉ nằm trên diễn đàn mà diễn ra ngay trong các sân vận động.
CĐV Como phản đối kế hoạch chuyển trận của hệ với AC Milan đến Perth, Australia
Hệ quả tài chính — lợi ích cho ai?
Việc đưa trận đấu ra nước ngoài rõ ràng có thể tăng doanh thu cho giải đấu và các CLB lớn. Song câu hỏi đặt ra là lợi ích này có chia sẻ công bằng trong hệ sinh thái bóng đá hay không. Sự chênh lệch doanh thu giữa các giải khiến La Liga và Serie A phải tìm cách bù đắp để không bị bỏ lại phía sau Ngoại hạng Anh. Tuy nhiên, mô hình này dễ dẫn tới tình trạng “giàu càng giàu” — những CLB mạnh, có thương hiệu toàn cầu sẽ hưởng lợi lớn hơn, trong khi các đội nhỏ và giải đấu bản địa có thể chịu thiệt.
UEFA đã phản đối động thái mở rộng quá mức này, nhưng thừa nhận rằng các quy định của FIFA hiện chưa đủ chặt để ngăn chặn xu hướng. Khi rào cản pháp lý còn lỏng lẻo, những ý tưởng tổ chức các trận đấu xuyên lục địa sẽ vẫn còn trên bàn cân, chờ thời điểm phù hợp để trở lại.
Kết luận: giữ cân bằng giữa truyền thống và phát triển
Câu chuyện quanh trận Villarreal vs Barcelona chỉ là biểu hiện của một vấn đề lớn hơn: làm sao để cân bằng giữa nhu cầu tài chính và bảo vệ giá trị truyền thống của bóng đá. Javier Tebas nói đúng ở chỗ La Liga phải tìm kiếm nguồn lực để tồn tại trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, nhưng những tiếng nói từ cộng đồng người hâm mộ, các CLB nhỏ và các giải bản địa cũng là tiếng nói cần được nghe.
Trong thời gian tới, điều quyết định là cách các bên liên quan thương lượng: liệu sẽ có các cơ chế chia sẻ lợi ích công bằng hơn, hay các trận “xuất ngoại” sẽ chỉ làm giàu thêm những tên tuổi vốn đã mạnh? Bạn nghĩ sao về ý tưởng đưa các trận đấu La Liga ra nước ngoài? Hãy để lại bình luận bên dưới và tham gia cuộc tranh luận về tương lai của bóng đá.
