Ném biên — tình huống giản đơn nhưng đầy hệ lụy, xuất hiện bất cứ khi nào bóng rời sân. Theo Luật 15 của IFAB áp dụng mùa giải 2025-2026, ném biên không chỉ là thủ tục để đưa bóng trở lại cuộc chơi mà còn là một vũ khí chiến thuật hoặc điểm yếu chí mạng nếu thực hiện sai. Trong nhiều kỳ Euro và World Cup tôi từng theo dõi, những pha ném biên tinh tế hay sai lầm vụng về đã thay đổi cả cục diện trận đấu; hiểu rõ luật và kỹ thuật cơ bản giúp đội bóng giữ quyền kiểm soát và tạo cơ hội tấn công hiệu quả.
Cầu thủ thực hiện ném biên trong một trận đấu, minh họa kỹ thuật ném biên đúng chuẩn.
Luật áp dụng: quy trình và điều kiện ném biên
Luật 15 IFAB quy định chi tiết về thủ tục ném biên để đảm bảo công bằng và an toàn:
- Người ném phải đứng đối diện sân; một phần của mỗi chân phải chạm đường biên dọc hoặc ở trên mặt đất bên ngoài đường biên.
- Bóng phải được ném bằng cả hai tay, xuất phát từ phía sau và đưa qua đầu.
- Điểm ném là nơi bóng rời sân.
- Tất cả cầu thủ đội đối phương phải đứng cách điểm ném ít nhất 2 mét.
Bóng được coi là “vào cuộc” khi nó đã đi vào sân. Nếu bóng chạm đất trước khi vào sân, quả ném phải được thực hiện lại bởi cùng đội. Nếu ném không đúng cách, quả ném sẽ được trao cho đội đối phương.
Vi phạm và hình phạt liên quan
Những vi phạm phổ biến và hệ quả tương ứng theo luật:
- Chạm bóng lần hai: Nếu người ném chạm bóng một lần nữa trước khi bóng chạm cầu thủ khác, đội đối phương được hưởng một quả đá phạt gián tiếp.
- Dùng tay cố ý: Nếu lỗi do dùng tay theo cách cố ý, đội đối phương hưởng một quả đá phạt trực tiếp.
- Trong khu vực 16m50: Nếu lỗi nghiêm trọng xảy ra trong khu vực phạt đền của đội ném (trừ trường hợp thủ môn đội phòng ngự dùng tay), trọng tài có thể chỉ định quả phạt đền.
- Đứng quá gần: Cầu thủ đội đối phương đứng sát hơn 2 mét có thể bị cảnh cáo vì hành vi phi thể thao; nếu ném đã thực hiện thì đội ném vẫn có thể được hưởng quả ném nhưng trọng tài xử lý tùy tình huống.
- Các vi phạm khác (ném chậm, cản trở hoặc lạm dụng) cũng dẫn đến việc quả ném bị trao cho đội kia hoặc bị cảnh cáo, tùy mức độ.
Ví dụ thực tế và những bài học chiến thuật
Những tình huống cụ thể giúp minh họa tầm quan trọng của ném biên:
Pha ném biên nhanh của Serge Aurier giúp Tottenham mở cơ hội cho Harry Kane trong trận gặp Olympiacos (ảnh minh họa góc tấn công từ ném biên).
- Tottenham vs Olympiacos (bảng B Champions League, 2019): Phút 50, Serge Aurier thực hiện một quả ném biên nhanh, Lucas Moura thoát xuống và kiến tạo thuận lợi cho Harry Kane gỡ hòa. Đây là ví dụ điển hình về việc tận dụng ném biên như đòn phản công sắc bén — ném nhanh, vị trí hợp lý và đồng đội sẵn sàng bứt phá.
Pha ném biên lỗi của Zinchenko khiến trọng tài trao quả ném cho Chelsea trong trận derby Bắc London.
- Arsenal vs Chelsea (tháng 11/2022): Oleksandr Zinchenko thực hiện ném biên nhưng để bóng tuột khỏi tay, ngay lập tức trọng tài cho Arsenal mất quyền ném. Một phút lơ là kỹ thuật khiến đội nhà phải chịu thiệt — bài học nhắc rằng kỹ thuật và sự tập trung là bắt buộc.
Pratama Arhan và các quả ném biên mạnh mẽ của đội tuyển Indonesia, một chiến thuật làm khó đối thủ ở khu vực cấm địa.
- Chiến thuật ném biên của Indonesia: Những quả ném mạnh hướng vào vòng cấm đã trở thành vũ khí, với Pratama Arhan nổi bật trong vai trò tạo cơ hội từ ném biên. Khi đội làm tốt bài tấn công từ ném biên, đối phương buộc phải bố trí lại hàng phòng ngự — mở ra khoảng trống cho các tiền đạo.
Sai lầm thường gặp và cách khắc phục
- Ném sai kỹ thuật: Không giữ hai chân đúng vị trí hoặc ném bằng một tay dẫn tới ném bị hủy. Huấn luyện viên nên lặp lại bài tập ném biên trong buổi tập chiến thuật.
- Đứng quá gần: Phòng ngự đứng sát hơn 2 mét để gây áp lực — trọng tài có thể cảnh cáo, nhưng đội tấn công vẫn cần chủ động yêu cầu trọng tài can thiệp.
- Chạm bóng lần hai: Người ném cần ý thức chỉ chạm một lần và phối hợp đồng đội sẵn sàng chạm bóng đầu tiên.
- Ném chậm cố tình: Trì hoãn ném có thể bị trọng tài phạt, làm mất nhịp tấn công.
Kết luận
Ném biên là một phần không thể thiếu của bóng đá 11 người: giản đơn trên bề mặt nhưng chứa đựng cả chiều sâu chiến thuật. Hiểu rõ Luật 15 IFAB và luyện tập kỹ thuật ném biên giúp đội bóng giữ quyền kiểm soát và biến những tình huống tưởng nhỏ thành cơ hội lớn — từ pha ném biên chuẩn xác của Trent Alexander-Arnold cho tới những phương án tấn công của Pratama Arhan. Bạn thấy pha ném biên nào ấn tượng nhất trong các giải đấu lớn? Hãy để lại bình luận bên dưới và chia sẻ kỷ niệm ném biên khó quên của bạn.
